Lerarentekort in Gooi en Vechtstreek maakt zij-instromers van cruciaal belang

Er zijn steeds minder leerkrachten beschikbaar vanuit een WW-uitkering. Dit terwijl het aantal vacatures op een hoog niveau blijft. Ook in de toekomst zal het lerarentekort aanhouden door de vergrijzing in het onderwijs. Zij-instromers en onderwijsassistenten zijn van cruciaal belang om de tekorten in het onderwijs terug te dringen.

Nog amper leraren in de WW

Het aanbod van leraren vanuit de WW neemt gestaag af in de regio Gooi en Vechtstreek. Eind augustus 2024 hebben iets meer dan 10 docenten uit het voortgezet onderwijs en nog geen 20 basisschoolleraren een WW-uitkering. In 2021 lag de verhouding tussen het aantal leraren in het voortgezet onderwijs en leerkrachten in het basisonderwijs met een WW-uitkering nog andersom.

In het voortgezet onderwijs is er al langere tijd vooral een tekort aan docenten talen (Duits, Nederlands, Frans, Engels en klassieke talen) en exacte vakken (informatica, wis-, natuur-, scheikunde, biologie en techniek). De afgelopen jaren zijn er tekorten in maatschappelijke vakken zoals economie en maatschappijleer ontstaan.

Centerdata, een onafhankelijk non-profit onderzoeksinstituut, gevestigd op de campus van Tilburg University (TiU), verwacht dat de tekorten de komende jaren verder toenemen in de exacte vakken, Duits, Frans en de klassieke talen.

Stijging aantal basisschoolleerlingen zet extra druk op onderwijs

Het aantal beschikbare werkzoekenden is veel te klein om de grote hoeveelheid vacatures te vullen. Aan het einde van het tweede kwartaal van 2024 stonden er landelijk ongeveer 720 vacatures open voor docenten voortgezet onderwijs en leraren primair onderwijs. Daar komt bovenop dat uit cijfers van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) blijkt dat het aantal leerlingen nu nog daalt, maar over een aantal jaar zal het aantal leerlingen weer iets toenemen. De vraag naar onderwijs zal dus op termijn niet verminderen.

Vergrijzing in het onderwijs zorgt voor hoge vervangingsvraag

De vergrijzing in de maatschappij en op de arbeidsmarkt manifesteert zich ook duidelijk in de onderwijssector. Onderwijs behoort zelfs tot een van de meest vergrijsde sectoren in de regio Gooi en Vechtstreek. Van bijna 8.600 aantal werkenden in de sector zijn er 1.100 personen 60 jaar of ouder (15%). Dit maakt het na transport, zorg en welzijn en overheid de meest vergrijsde sector. De vervangingsvraag zal dus hoog worden de komende jaren. Ook verliest de sector daarmee veel ervaren leerkrachten.

Zij-instromers een van de oplossingen voor lerarentekort

Er zijn oplossingen voor het lerarentekort die al worden ingezet, maar nog intensiever kunnen worden aangepakt. UWV ziet grofweg een drietal oplossingen:

• Het opleiden van zij-instromers
• Het aanpakken van de werkdruk onder (startende) leraren
• Het inzetten van onderwijsassistenten

Gezien er momenteel nauwelijks leraren vanuit de WW op zoek zijn naar nieuw werk, is het enthousiasmeren van andere werkzoekenden een belangrijke strategie. UWV zag in het verleden al zij-instromers als leerkracht aan het werk gaan met een achtergrond in administratie, marketing of verkoper detailhandel. Ook onderwijsassistenten worden steeds belangrijker. Zij kunnen bepaalde taken van leraren overnemen en mogelijk de overstap maken naar het leraarschap.

Verhalen van instromers kunnen andere werkzoekenden inspireren om deze keuze ook te maken. UWV biedt onder meer leerwerktrajecten in de onderwijssector aan.

UWV en het lerarentekort

Algemene informatie over het starten als zij-instromer in het onderwijs is te vinden via het Leerwerkloket Gooi en Vechtstreek. Verder verstrekt het Onderwijsloket op landelijk niveau, Utrecht Leert en Transvita voor de gehele provincie Utrecht meer informatie over de mogelijkheden voor zij-instromers in het onderwijs.